توزیع‌های محبوب لینوکس: راهنمای جامع انتخاب بهترین‌ها در سال ۱۴۰۴

در دنیای سیستم‌عامل‌های آزاد و متن‌باز، لینوکس همچنان پرچمدار است. چه برای استفاده شخصی به دنبال جایگزینی برای ویندوز باشید، چه قصد راه‌اندازی سرور مجازی یا سرور اختصاصی داشته باشید، آشنایی با توزیع‌های مختلف لینوکس اهمیت زیادی دارد. در این مقاله، محبوب‌ترین توزیع‌های لینوکس را معرفی می‌کنیم تا انتخاب مناسبی برای نیازهای خود داشته باشید.

لینوکس چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم؟

پیش از بررسی توزیع‌های مختلف، بهتر است با مفهوم لینوکس بیشتر آشنا شویم. لینوکس یک سیستم‌عامل متن‌باز است که در سال ۱۹۹۱ توسط لینوس توروالدز توسعه یافت. این سیستم‌عامل به دلیل مزایای متعدد از جمله امنیت بالا، انعطاف‌پذیری، هزینه پایین و کارایی عالی، محبوبیت زیادی پیدا کرده است.

مزایای استفاده از لینوکس:

• امنیت بالا و مقاومت در برابر بدافزارها
• رایگان و متن‌باز بودن
• کارایی بالا و مصرف منابع کمتر
• پایداری فوق‌العاده (اغلب سرور‌های اختصاصی بدون نیاز به راه‌اندازی مجدد برای ماه‌ها کار می‌کنند)
• انعطاف‌پذیری و قابلیت سفارشی‌سازی

توزیع لینوکس چیست؟

توزیع لینوکس (Linux Distribution یا Distro) به نسخه‌های مختلفی از لینوکس گفته می‌شود که شامل هسته لینوکس به همراه مجموعه‌ای از نرم‌افزارها، کتابخانه‌ها و ابزارهای مدیریتی است. هر توزیع برای هدف خاصی طراحی شده و ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد.

محبوب‌ترین توزیع‌های لینوکس برای کاربران شخصی

1. اوبونتو (Ubuntu)

اوبونتو احتمالاً شناخته‌شده‌ترین توزیع لینوکس در دنیاست. این توزیع توسط شرکت Canonical پشتیبانی می‌شود و هر شش ماه یک نسخه جدید منتشر می‌کند، همچنین هر دو سال یک نسخه با پشتیبانی طولانی‌مدت (LTS) ارائه می‌دهد.

ویژگی‌های کلیدی:

• رابط کاربری ساده و زیبا (GNOME)
• مخزن نرم‌افزاری گسترده
• پشتیبانی عالی از سخت‌افزارهای مختلف
• جامعه کاربری بزرگ و فعال
• مناسب برای مبتدیان

اوبونتو علاوه بر استفاده شخصی، گزینه بسیار محبوبی برای هاست لینوکس و سرور مجازی است، زیرا نصب و پیکربندی آن آسان است و می‌توان به راحتی نرم‌افزارهای سرور را روی آن نصب کرد.

2. مینت (Linux Mint)

لینوکس مینت یکی از محبوب‌ترین توزیع‌ها برای کاربرانی است که از ویندوز به لینوکس مهاجرت می‌کنند. این توزیع بر پایه اوبونتو ساخته شده و رابط کاربری آشنایی دارد.

ویژگی‌های کلیدی:

• رابط کاربری سنتی و آشنا (Cinnamon)
• پایداری بالا و عملکرد خوب روی سخت‌افزارهای قدیمی
• نرم‌افزارهای کاربردی از پیش نصب‌شده
• مناسب برای کاربران تازه‌وارد به دنیای لینوکس

3. فدورا (Fedora)

فدورا توزیعی است که توسط شرکت Red Hat پشتیبانی می‌شود و همواره از آخرین فناوری‌ها و نوآوری‌ها در دنیای لینوکس استفاده می‌کند. این توزیع به عنوان پیشگام در معرفی فناوری‌های جدید شناخته می‌شود.

ویژگی‌های کلیدی:

• استفاده از آخرین فناوری‌ها و نرم‌افزارها
• رابط کاربری GNOME به‌روز
• امنیت بالا با SELinux
• مناسب برای توسعه‌دهندگان و کاربران پیشرفته

4. پاپ!اواس (Pop!_OS)

توزیعی نسبتاً جدید که توسط شرکت System76 توسعه یافته و برای کاربران خلاق و گیمرها بهینه‌سازی شده است.

ویژگی‌های کلیدی:

• بهینه‌سازی برای لپ‌تاپ‌ها و کامپیوترهای گیمینگ
• پشتیبانی عالی از کارت‌های گرافیک NVIDIA
• رابط کاربری زیبا و کارآمد
• مدیریت بهینه انرژی

محبوب‌ترین توزیع‌های لینوکس برای سرور

1. اوبونتو سرور (Ubuntu Server)

نسخه سرور اوبونتو که بدون رابط گرافیکی ارائه می‌شود و برای استفاده در محیط‌های سروری بهینه‌سازی شده است. این توزیع گزینه‌ای محبوب برای راه‌اندازی سرور مجازی و سرور اختصاصی است.

ویژگی‌های کلیدی:

• پشتیبانی طولانی‌مدت (5 سال برای نسخه‌های LTS)
• ابزارهای مدیریتی قدرتمند
• به‌روزرسانی‌های امنیتی منظم
• سازگاری عالی با نرم‌افزارهای سروری

اوبونتو سرور یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای هاست لینوکس است و بسیاری از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات میزبانی وب، از این توزیع استفاده می‌کنند.

2. سنت‌اواس (CentOS) / روکی لینوکس (Rocky Linux)

سنت‌اواس تا سال ۲۰۲۰ یکی از محبوب‌ترین توزیع‌های سروری بود که نسخه رایگان Red Hat Enterprise Linux (RHEL) محسوب می‌شد. پس از تغییر مسیر توسعه سنت‌اواس، روکی لینوکس به عنوان جایگزین آن معرفی شد.

ویژگی‌های کلیدی:

• پایداری فوق‌العاده
• سازگاری با RHEL
• چرخه پشتیبانی طولانی (تا ۱۰ سال)
• مناسب برای محیط‌های سازمانی و کسب‌و‌کارهای بزرگ

این توزیع‌ها به دلیل پایداری بالا، گزینه مناسبی برای سرور اختصاصی در محیط‌های حساس هستند.

3. دبیان (Debian)

دبیان یکی از قدیمی‌ترین و پایدارترین توزیع‌های لینوکس است که اوبونتو نیز بر پایه آن ساخته شده است. این توزیع به خاطر پایداری و امنیت بالا، انتخاب بسیاری از مدیران سیستم است.

ویژگی‌های کلیدی:

• پایداری فوق‌العاده
• امنیت بالا
• مخزن نرم‌افزاری بزرگ
• مصرف منابع بهینه

دبیان گزینه محبوبی برای هاست لینوکس است، زیرا منابع کمتری مصرف می‌کند و پایداری بالایی دارد.

4. آلماالینوکس (AlmaLinux)

آلماالینوکس نیز مانند روکی لینوکس، جایگزین دیگری برای سنت‌اواس است که توسط CloudLinux توسعه یافته و سازگاری کامل با RHEL دارد.

ویژگی‌های کلیدی:

• سازگاری ۱:۱ با RHEL
• چرخه پشتیبانی طولانی
• روند به‌روزرسانی امن و پایدار
• پشتیبانی از معماری‌های مختلف

توزیع‌های تخصصی لینوکس

1. کالی لینوکس (Kali Linux)

کالی لینوکس توزیعی است که برای تست نفوذ و آزمایش امنیت طراحی شده و ابزارهای زیادی برای این منظور دارد.

ویژگی‌های کلیدی:

• بیش از ۶۰۰ ابزار تست نفوذ پیش‌نصب‌شده
• مناسب برای متخصصان امنیت
• بر پایه دبیان
• به‌روزرسانی‌های منظم

2. آرچ لینوکس (Arch Linux)

آرچ لینوکس توزیعی است که با فلسفه “ساده‌سازی” و “به‌روز بودن همیشگی” طراحی شده است. این توزیع برای کاربران پیشرفته مناسب است.

ویژگی‌های کلیدی:

• مدل به‌روزرسانی مداوم (Rolling Release)
• انعطاف‌پذیری بالا
• سیستم نصب پیچیده اما قدرتمند
• مستندات عالی (ArchWiki)
• جامعه کاربری فعال

مقایسه توزیع‌های لینوکس برای سرور‌های مجازی و اختصاصی

اگر قصد راه‌اندازی سرور مجازی یا سرور اختصاصی دارید، انتخاب توزیع مناسب اهمیت زیادی دارد. در جدول زیر مقایسه‌ای بین توزیع‌های محبوب سروری انجام شده است: